MANTIK
444
tarlar genellikle bitkiler üzerinde ya da çürümekte olan bitki k›-
s›mlar›nda, kimileriyse odundan yap›lm›fl direk, tahta vb. üze-
rinde geliflirler.
MANTIK,
do¤ruyu ortaya koymak için güvenilir düflünsel ifl-
lem biçimleri belirlemeye dayanan usavurmalar bilimi. Felsefe-
nin bir bölümü olarak mant›k, do¤ru bilgiye ulaflma yolunda
zihnin ifllevlerini ya da ifllemlerini belirlerken, hangi bilgilerimi-
zin geçerli hangi bilgilerimizin geçersiz olaca¤›n› da belirleme-
ye çal›fl›r.
MANYAS GÖLÜ,
Bal›kesir ilinde, Manyas ilçe merkezinin
kuzeyinde ve Marmara Denizi k›y›s› yak›n›nda göl. Kufl Gölü de
denir. Yüzölçümü 166 km
2
. S›¤ ve tatl› sulu bir göldür. Güney-
bat›dan Kocaçay’› al›r. Fazla sular›n› Marmara Denizi’ne boflal-
t›r.
MANYET‹K ALAN,
manyetik bir kutbun çevresinde ya da
üzerinden elektrik ak›m› geçmekte olan bir iletkenin çevresinde
oluflan ve manyetik ak› içeren kuvvet alan›. Böyle bir alanda
elektrik yükleri, h›zlar›yla orant›l› ama bu h›za dik bir kuvvet et-
kisinde kal›rlar. Manyetik alan›n fliddeti H simgesiyle gösterilir
ve amper/metre cinsinden ölçülür.
MANYET‹K BANT,
manyetik kay›t yapmakta ya da bilgi
kaydetmekte kullan›lmak üzere demir oksitle kaplanm›fl plastik
flerit. Teyp, video gibi araçlarla kullan›lan iki ya da dört kanall›
manyetik bantlara ses ve görüntü kaydedilir. Bilgisayarlarda k›-
sa süreli haf›za kayd›n›n yap›ld›¤› manyetik bantlarsa 7 ya da 9
kanall›d›r ve üzerlerine cm.ye 80-630 (inç bafl›na 200-1.600)
aras›nda nokta düflecek biçimde m›knat›slanarak ikili sistem
uyar›nca bilgi kaydedilir.
→
MANYET‹K KAYIT
MANYET‹K KAYIT,
sesin, gerekti¤inde yeniden olufltu-
rulmak üzere m›knat›slanma arac›l›¤›yla saklanmas›. Üzeri de-
mir oksitle kaplanm›fl hareketli bir manyetik plastik band›n, ses
frekansl› elektrik ak›m›n›n de¤iflimine ba¤l› olarak m›knat›slan-
mas› ilkesine dayan›r. Uygun elektrom›knat›slar aras›ndan geçi-
rilen bu bant, kendisini do¤uran bafllang›çtaki ak›mlara karfl›l›k
düflen ak›mlar› m›knat›s bobinlerinde oluflturur. Pratikte mikro-
fondan ç›kan ak›m elektronik olarak yükseltilir ve manyetik ku-
tuplar› çevreleyen sar›mlara iletilir. Manyetik kutuplar, arada k›-
sa bir bant bulununca manyetik devrenin tamamlanaca¤› biçim-
de düzenlenmifltir. Üzerine kay›t yap›lan ortam, yani bant, kay-
dedici kafa önünden sabit bir h›zla geçer. Benzer bir okuyucu
kafa da, manyetik ak› de¤iflimlerini küçük elektrik ak›m› de¤i-
flimlerine çevirir. Bunlar da fliddeti art›r›larak hoparlörlere gön-
derilir ve bafllang›çta kaydedilmifl olan ses böylece yeniden
oluflturulu
MAO ZEDUNG
(1893 Hunan-1978 Pekin), Çin devlet ada-
m› ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu. Orta halli bir köylü-
nün o¤luydu. Çocuklu¤u babas›n›n tarlalar›nda çal›flarak geçti.
Okumay› erken ö¤rendi. 1911’de evinden ayr›l›p okumak için
eyalet baflkentine gitti. E¤itimini zaman zaman okulu b›rak›p si-
yasî olaylara kar›flarak ya da kitapl›klarda araflt›rma çal›flmalar›
yaparak sürdürdü. Bu dönem içinde birçok bat›l› düflünürü de
inceledi. 1918’de ö¤retmen okulunu bitirdi. Bundan sonra Pe-
kin’e giderek Pekin Üniversitesi’nde çal›flmaya bafllad› (1919).
Burada Çen Tusiyu ve Li Taço’nun etkisiyle önce anarflizme,
sonra Marksizm’e yöneldi. 1934 Ekimi’nde Çin komünistleri
“Uzun Yürüyüfl”ü bafllatt›lar. Bir y›l boyunca, kendilerini izleyen
Guomingdang kuvvetleriyle dövüflerek, çok güç flartlar alt›nda
9.500 kmden fazla yol katedip Kuzeybat› Çin’deki fiansi’ye var-
d›lar. Mao’nun önderli¤inde gerçekleflen bu hareketin baflar›s›,
ayn› zamanda onun parti içindeki yerini de bir daha sars›lmaz
biçimde pekifltirdi. 1946’da iç savafl bafllad› ve 1949 Ekimi’nde
komünistlerin galibiyetiyle son buldu. Çan Kayflek güçleri Tay-
van’a kaçt›lar. 1 Ekim 1949’da Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuru-
luflu ilân edildi. Mao hükümet baflkan› oldu. Ayn› k›fl Mosko-
va’ya giderek Stalin ile 30 y›l süreli bir dostluk ve iflbirli¤i ant-
laflmas› imzalad›. Bundan sonra ülke içinde büyük bir infla ve
onar›m çal›flmas› bafllad›. Bunu toprak reformu kampanyas› iz-
ledi. 1954’te anayasa yürürlü¤e girdi ve Mao, devlet baflkan› se-
çildi. 1953-1957 y›llar› aras›nda uygulanan Birinci Befl Y›ll›k
Plân ile de ülkede ekonomik geliflmenin ilk ad›mlar›n› att›. Bu
dönemin baflar›lar› üzerine 1958’de hemen hemen bütün köylü-
lerin komünlerde örgütlenmesine giriflildi. Bu hareket 1960 y›-
l›na kadar sürdü. 1959’da Mao, cumhurbaflkanl›¤›ndan ayr›ld›.
Parti baflkanl›¤› görevini ise ölümüne kadar sürdürdü. 1965’te
yönetimde ortaya ç›kan ekonomizm e¤ilimlerine karfl› bir grup
parti yöneticisinin de deste¤iyle bir kampanya bafllatt›. “Kültür
Devrimi” olarak adland›r›lan bu hareket 1969 y›l›na kadar sür-
dü. 1971’de Çin Halk Cumhuriyeti’nin Birleflmifl Milletler’e gir-
mesiyle bafllayan dönemde ise Çin’in d›fl iliflkilerini gelifltirme-
ye önem verdi. Çin’in SSCB ile iliflkileri ise 1956’dan sonra git-
tikçe bozuldu ve ideolojik görüfl ayr›l›klar› biçiminde bafllayan
z›tl›k giderek aç›k bir düflmanl›¤a dönüfltü. Mao, 1956’dan bafl-
layarak SSCB’nin politikas›n› sürekli elefltirdi; bu konuda pek
çok yaz› yazd›. Yaflam› boyunca yazd›¤› say›s›z yaz›, yapt›¤› ko-
nuflmalar vb., Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi taraf›ndan
“Seçme Yap›tlar” ad› alt›nda toplanarak yay›mland›. Mao’nun
ölümünden sonra Merkez Komitesi’nin ve bu yolla Çin Komü-
nist Partisi’nin baflkanl›¤›na Hua Guofeng getirildi.
MARAKAS,
vurmal› müzik aleti olarak kullan›lan kuru ka-
bak. ‹çi oyularak çak›ltafl› ve benzeri sert taneler konulmufltur.
MARAfi
→
KAHRAMANMARAfi
MARAfi
(Yun. Varosia), K›br›s’›n do¤usunda, Gazima¤u-
sa’n›n güneyinde, deniz k›y›s›nda yerleflme. KKTC ve K›br›s
Cumhuriyeti (K›br›s Rum Kesimi) s›n›r›nda yer alan Marafl,
1974’teki askerî harekât›n ard›ndan boflalt›lm›fl ve daha sonra
yerleflmeye aç›lmam›flt›r.
MARATON,
Atina’n›n 40 km kadar yak›n›ndaki Marathon
kentinden Atina’ya kadar, Atinal› general Miltiades’in Persler
karfl›s›ndaki zaferini (‹.Ö. 490) bildirmek için koflan ve yorgun-
luktan ölen askerin an›s›na düzenlenen koflu. Koflular›n en uzu-
nudur (42.195 m.) ve yol üzerinde koflulur.
MARCO POLO
(1254 Venedik- 1324 Venedik), ünlü ‹tal-
yan gezgini. Marco Polo, daha çocuk yafltayken, babas› Nicco-
