M‹TOLOJ‹
473
lar›m›z›n ödenme koflullar› da bu esaslara ayk›r› olmayacakt›r
(28 Ocak 1920). Misak›millî ile Anadolu’da yeni siyasî koflullar
ortaya ç›kt›. Anadolu’daki millî mücadele taraftarlar› ile ‹stan-
bul’daki Ali R›za Pafla Hükümeti ve Meclisi Mebusan, ortak bir
amaç etraf›nda birleflmifl oldular. Böylece o zamana kadar var
olan ve ‹tilâf Devletleri’nin pek ifline yarayan ‹stanbul-Anadolu
ikili¤i ortadan kalkt›. Bu ise ‹tilâf Devletleri’nin, özellikle ‹ngilte-
re’nin hiç ifline gelmedi; ‹ngilizler, 16 Mart 1920’de ‹stanbul’u
iflgal ettiler. Ali R›za Pafla Hükümeti istifa ettirildi ve Meclisi
Mebusan da¤›t›ld›. Bir süre sonra Damat Ferit Pafla tekrar iflba-
fl›na getirildi. Türkiye’nin en karanl›k ve en zay›f, var olmak ve
yok olmak davas› ile karfl› karfl›ya oldu¤u s›ralarda kabul edilen
Misak›millî’den,Türk d›fl politikas›n›n belirleyici bir belgesi ola-
rak uzun y›llar söz edildi.
M‹SK,
çeflitli hayvanlarda bulunan, özellikle miskkeçisinin er-
ke¤inin kar›n derisi alt›ndaki misk bezinin ç›kard›¤› güzel koku-
lu madde. Bu bez, misköküzü, miskfaresi, miskgeyi¤i ve misk-
kedisinde bulunur. Ancak daha çok Asya’n›n yüksek da¤lar›nda
yaflayan miskkeçisinden elde edilir. Kokuculukta büyük ölçüde
kullan›l›r. Sentez yoluyla da elde edilir.
M‹SS‹SS‹PP‹,
ABD’yi kuzeyden güneye kesen, ulafl›ma el-
veriflli büyük ›rmak. Minnesota’n›n kuzeyinde, Büyük Göller ya-
k›n›nda do¤ar. Saint Louis’de, kuzeybat› Kayal›k Da¤lar bölge-
sinden gelen ve boyu kendisinden daha uzun olan Missouri ile
birleflir. 360 km daha güneyde Chio, daha sonra da Arkansas
kollar›n› al›r. Buradan itibaren genifl bir alüvyonlu yatak içinde
akan ›rmak, birçok menderes çizerek deltas›na ulafl›r ve Meksi-
ka Körfezi’ne dökülür. Uzunlu¤u (Missouri hariç) 5.969 kmdir.
Kuzeyden güneye flu kentlerden geçer: Minneapolis, Saint Pa-
ul, Saint Louis, Memphis, Vicksburg, Natchez, Baton Rouge ve
New Orleans.
M‹SYONER,
bir dini, özellikle Hristiyanl›¤› yaymaya çal›flan
din adam›. Bir düflünceye, ülküye kendini adayan ve bunu yay-
maya çal›flan kimseye de bu ad verilir.
M‹T
(M‹LLÎ ‹ST‹HBARAT TEfiK‹LÂTI), devletin millî güvenlik
siyasetinin haz›rlanmas›nda esas olacak bilgileri toplamak, bu
bilgileri gerekli yönetim kademelerine ulaflt›rmak, istihbaratla
u¤raflan kurumlar aras›nda iflbirli¤ini sa¤lamak, psikolojik sa-
vunman›n gereklerini yerine getirmek ve istihbarata karfl› koy-
mak amac›yla kurulmufl Millî ‹stihbarat Teflkilât›’n›n k›salt›lm›fl
ad›. Kurtulufl Savafl›’ndan sonra kurulan Millî Emniyet Hizmet-
leri Teflkilât›’n›n yerine, 6 Temmuz 1965 tarihinde yürürlü¤e gi-
ren 644 say›l› yasayla kurulmufltur. Bir müsteflar›n baflkanl›¤›n-
da, baflbakana ba¤l› olarak çal›fl›r. Befl daire baflkanl›¤› ve bir
müflavirlik kurulundan oluflmufltur. Bu daireler, istihbarata esas
olacak bilgileri toplamak ve istihbarata karfl› koymakla görevli
Millî Emniyet Hizmetleri Baflkanl›¤›; haberleri yorumlamak, tas-
nif etmek, teflkilât içi iflbirli¤ini sa¤lamakla görevli ‹stihbarat
Baflkanl›¤›; istihbarata karfl› koymakla görevli Psikolojik Savun-
ma Baflkanl›¤›; istihbarat›n toplanmas›nda destek hizmetleri
sa¤lamakla görevli ‹darî ‹fller Baflkanl›¤›; teftifl ve soruflturma
ifllerini yürüten Teftifl Kurulu Baflkanl›¤›’d›r. Ayr›ca teflkilâtla il-
gili hukukî iflleri yöneten Hukuk Müflavirli¤i vard›r. ‹stihbarat
çal›flmalar›yla ilgili iflbirli¤ini sa¤lamak ve bu çal›flmalar›n te-
mel görüfllerini belirlemekle görevli Millî ‹stihbarat Koordinas-
yon Kurulu ise, M‹T Müsteflar›’n›n baflkanl›¤›nda, Millî Güven-
lik Kurulu Genel Sekreteri ya da yard›mc›s›, Millî Emniyet Hiz-
metleri Baflkan›, Genelkurmay ‹stihbarat Baflkan› ya da yard›m-
c›s› ve bakanl›klar›n görevlilerinden meydana gelir; en geç üç
ayda bir toplan›r.
M‹THAT PAfiA
(1822 ‹stanbul-1884 Taif), Osmanl› sadra-
zam›. Birinci Meflrutiyet’in ilân›nda en etkili Osmanl› devlet ada-
m›. Babas› Haf›z Mehmet Eflref Efendi’dir. As›l ad› Ahmet fie-
fik’tir. Divan›hümayun Kalemi’ne girdi. fiam, Sayda, Konya,
Kastamonu’da görev yapt›ktan sonra ‹stanbul’da Mazbata Oda-
s›’na atand›. Ocak 1861’de Nifl valisi oldu ve kendisine pafla un-
van› verildi. Çeflitli vilâyetlerde valilikleri, Mithat Pafla’n›n dev-
let adaml›¤› hayat›n›n en baflar›l› dönemlerini oluflturur. Nifl va-
lili¤indeki baflar›lar› üzerine Prizrin de Nifl’e ba¤land›. Silistre,
Vidin ve Nifl eyaletleri birlefltirildi; Tuna vilâyeti ad› ile yeni bir
vilâyet oluflturuldu, valili¤ine de Mithat Pafla atand›. Tuna vilâ-
yeti, yeni vilâyetler yasas›n›n bir tür uygulama ve deneme yeri
oldu. Yeni yasa, Edirne ve Halep vilâyetlerinde de uygulanma-
ya baflland›. Mithat Pafla 1868 y›l›nda Devlet fiûras› Baflkanl›-
¤›’na getirildi. Ancak Sadrazam Âli Pafla ile aralar›nda ç›kan an-
laflmazl›klar üzerine Ba¤dat valili¤ine atand› (1869). Ancak iflle-
rine yersiz kar›fl›lmas› üzerine istifa etti (1871), ‹stanbul’a geldi.
Mahmut Nedim Pafla ile Padiflah Abdülaziz’e karfl› olanlar, onun
çevresinde topland›lar. Bir süre sonra, Mahmut Nedim Pafla az-
ledildi, yerine Mithat Pafla atand› (1872). Mithat Pafla’n›n ilk
sadrazaml›¤› iki buçuk ay kadar sürdü, 1872 Ekimi’nde azledil-
di ve çeflitli devlet görevlerinde bulundu. Abdülaziz tahttan in-
dirilince Kanunu Esasi’nin haz›rlanmas› çal›flmalar›na kat›ld›. Bu
arada Abdülaziz’in yerine padiflah olan V. Murat da tahttan indi-
rildi ve II. Abdülhamit padiflah oldu (1 Eylül 1876). Mithat Pa-
fla, 1876’da II. Abdülhamit taraf›ndan ikinci kez sadrazaml›¤a
getirildi. Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nda ilk Kanunî Esasi’nin ilân›,
bu döneme rastlar. Yetkilerini s›n›rlad›¤› Abdülhamit’in kinini
üzerine çeken Mithat Pafla, Kanunî Esasi’nin ona tan›d›¤› “zarar-
l› kiflileri ülke d›fl›na sürme hakk›”n›n uyguland›¤› ilk kifli oldu,
Avrupa’ya sürüldü (1877). 1878’de Girit’te oturmas›na izin ve-
rildi. Bir ara Suriye ve ‹zmir valiliklerinde bulundu. ‹zmir valili-
¤inde bulundu¤u s›ralarda tutuklanarak Abdülaziz’in intihar› do-
lay›s›yla, onu öldürmekle suçland› ve bu nedenle Y›ld›z Sara-
y›’nda yarg›land›. Kesinlikle Abdülhamit’in etkisi alt›nda bulu-
nan mahkeme, Mithat Pafla’y› suçlu buldu ve Taif’e sürdü
(1881). Burada II. Abdülhamit’in emriyle öldürüldü (8 May›s
1884). Ziraat Bankas› (1863) ve Emniyet Sand›¤› (1868), Mithat
Pafla taraf›ndan kurulmufltur.
M‹TOLOJ‹,
bir halk›n efsanelerinin tümünü kapsayan ve on-
lar› bir bütünlük içinde sistemli olarak inceleyen bilim. Yunan-
ca “söylenen ya da duyulan söz, masal, öykü, efsane” anlamla-
r›ndaki mythos sözcü¤ünden türetilmifltir. Günlük kullan›mda
mitoloji denilince akla Yunan mitolojisi gelmektedir. Oysa mi-
toloji yaln›z Yunan, Roma mitlerini de¤il, bütün toplumlar›n
