BELGRAD ORMANI
99
alt›na inerler. Böyle yerler, komflu Hollanda’da oldu¤u gibi, de-
niz basmas›ndan setlerle korunur. En önemli akarsu, yukar› ç›-
¤›r› Fransa’da kalan Escaut’dur. En önemli liman› Anvers, bu
›rmak üzerinde ve k›y›dan 90 km içerdedir. Belçika beflerî co¤-
rafyas›n›n en ilginç yan› dil sorunudur. Baflkent enleminden
ülkeyi do¤u-bat› yönünde ikiye bölen bir s›n›r›n kuzeyinde
Hollanda ve Alman dillerine yak›n bir lehçe ile konuflan Fla-
manlar, güneyde ise Frans›zca konuflan Wallonlar yaflar. Fran-
s›zca konuflanlar %34.2, Flamanca %42.75, her iki dili de ko-
nuflanlar %15.58’dir. Baflta tah›l olmak üzere, bütün toprak
ürünlerinde (flerbetçiotu, keten, kenevir, tütün, flikore) elde
edilen verim bak›m›ndan dünyada baflta gelir. Çünkü tar›m tü-
müyle makineleflmifltir. Fakat Belçika, alan›na göre çok kala-
bal›k bir ülke olmas› nedeniyle (arazinin %54’ü ekildi¤i hâlde)
üretim ulusal gereksinimin ancak küçük bir bölümünü karfl›-
layabilir. Büyükbafl hayvanc›l›k esast›r. Verim, tar›mda oldu¤u
gibi yüksektir (süt, peynir, tereya¤›). Ülkenin % 20 kadar›, ço-
¤u yeniden yarat›lan ormanlarla kapl›d›r. Fakat bütün bu ileri
yöntemlere ra¤men, ekonominin tar›m sektörü Belçika ulusal
gelirinin sadece %6,5’unu karfl›lamaktad›r. Bu küçük oran,
ekonomisinin ulaflt›¤› düzey bak›m›ndan büyük bir ülke olan
Belçika’da, sanayi, ticaret, ulaflt›rma sektörlerinin ne derecede
geliflmifl oldu¤unu ortaya koyar. Nitekim etkin nüfusun
%33,4’ü sanayide çal›fl›r ve ulusal gelirin %45’ini bu sektör
sa¤lar. Belçika, 13 milyon ton olan çelik üretimiyle dünyada
dokuzuncu s›ray› al›r. Öteki metalürjiler, özellikle imalat sana-
yileri ve geleneksel bir çal›flma kolu olan dokumac›l›kta da bü-
yük üretici ülkeler aras›ndad›r. Bugün daha çok “Benelüks”
bünyesi içinde ortak bir ekonomi do¤mufltur. Öyle ki, bu ortak
ekonomi, çap› ile ABD, ‹ngiltere ve Almanya’dan sonra dünya-
da dördüncü s›ray› almaktad›r. Ulafl›m olanaklar› son derece
geliflmifltir. Hava, demir ve karayollar› çok yo¤undur. Üstelik
iç sular, ›rmaklar ve özellikle ›rmaklar› birbirine ve denize ba¤-
layan son derece yo¤un bir kanal a¤› (bunlardan yaln›z Albert
Kanal›, iç sular eflya trafi¤inin %40’›n› toplar) ülke ekonomi-
sine büyük yarar sa¤lar. Hollanda’ya ait Rotterdam (eflya ve
transit ticareti trafi¤i ile dünyan›n birinci liman›) ve Amster-
dam ile Belçika’ya ait Anvers ve Gand, Avrupa K›tas›’n›n bafl-
l›ca limanlar›d›r.
BELE, Refet
(1881 ‹stanbul-1963 ‹stanbul), Kurtulufl Sava-
fl› komutanlar›ndan. Harp Okulu’nu ve Harp Akademisi’ni bitir-
di. I. Dünya Savafl›’na kat›ld›.
Üçüncü kolordu komutan› olarak
Mustafa Kemal ile birlikte Sam-
sun’a ç›kt›. TBMM’ye karfl› ç›kan
isyanlar›n bast›r›lmas›nda etkili
bir rol oynad›. ‹çiflleri ve millî sa-
vunma bakanl›¤› yapt›. Mudanya
Mütarekesi’nden sonra Do¤u
Trakya’y› teslim almakla görevlen-
dirildi. Kurtulufl Savafl›’ndan son-
ra Terakkiperver Cumhuriyet F›rkas›’na girdi. “‹zmir Suikasti”
dolay›s›yla bir ara tutukland›. 1939-1950 y›llar›nda ‹stanbul
milletvekili olarak TBMM’de bulundu.
BELED‹YE,
bir kent ya da kasaban›n temizlik, ayd›nlatma,
su vb. kamu hizmetlerine bakan ve tüzel kiflili¤i olan örgüt. Ül-
kemizde yürürlükteki Osmanl› devrinde, Tanzimattan önce bele-
diye görevleri “kad›”larla “muhtesip”ler taraf›ndan görülürdü.
Kad›lar, esnaf›n baflvuraca¤› yer idi. Kad›, flikâyetler üzerine yar-
g›lama yaparak hüküm verir, ihtisap a¤alar› ise bugünkü bele-
diye zab›tas›n›n görevini yaparlard›. 1825’te yeniçerilik kald›r›l-
d›ktan sonra ihtisap iflleri geniflletilmifl ve ihtisap a¤as›n›n un-
van› ihtisap naz›r› olmufltur. 1855’te bu naz›rl›k (bakanl›k) kald›-
r›larak yerine “fiehir Emaneti” kurulmufltur. Bugünkü tarzda be-
lediye idaresi, ‹stanbul’da 1869’da, öteki illerde de 1870’ten iti-
baren kurulmufltur.
BELEN,
Amanoslar üzerinde geçit. ‹skenderun’u Antakya’ya
ba¤layan yol buradan geçer. Roma döneminden beri ün yapm›fl
bir geçittir. Geçitte ayn› ad› tafl›yan bucak merkezi yer al›r.
BELGE, Murat
(1944 Ankara), elefltirmen, yazar, çevirmen.
Ortaö¤renimini ‹ngiliz Lisesi’nde, yüksekö¤renimini ‹stanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ‹ngiliz Dili ve Edebiyat› Bölü-
mü’nde tamamlad› (1965-1966). Bitirdi¤i bölüme asistan oldu.
Doktoras›n› verdikten sonra ‹ngiltere’de Sussex Üniversitesi’nde
mesle¤iyle ilgili çal›flmalar yapt›. Ö¤retim üyeli¤i görevine de-
vam ederken 12 Mart döneminde tutukland›. Ceza yasas›na ay-
k›r› eylemde bulundu¤u sav› ile hüküm giydi. Af yasas›nca ser-
best b›rak›l›nca üniversitedeki görevine döndü (1974). Doçent
oldu (1980). Özellikle Yeni Dergi, Papirüs, Halk›n Dostlar›, ken-
di yay›m› Birikim, Politika, Cumhuriyet, Yeni Gündem, Radikal
dergi ve gazetelerinde yay›mlad›¤› elefltirilerinde dikkatli, arafl-
t›rmac› kiflili¤i, ayd›nl›k dili, tutarl› teflhisleriyle son kufla¤›n bu
türde çal›flan belli bafll› kalemlerinden biri olarak kabul edildi.
Deneme türündeki yaz›lar›n› “Tarihten Güncelli¤e” (1983) adl›
kitab›nda toplad›. Öteki kitaplar›: “Sosyalizm, Türkiye ve Gele-
cek” (1989), “Marksist Estetik” (1989), “Türkiye Dünyan›n Ne-
resinde?” (1992), “Edebiyat Üstüne Yaz›lar” (1998), “Tarih Bo-
yunca Yemek Kültürü” (2001), “Baflka Kentler Baflka Denizler”
(2002), “Yaklaflt›kça Uzaklafl›yor mu?” (2003)
BELGRAD ORMANI,
‹stanbul Bo¤az›’n›n bat›s›nda, Bü-
yükdere iskelesine 6 km uzakl›kta, 5.300 hektarl›k orman. En
yüksek noktas› Kartaltepe’dir (230 m.). Ormanda gürgen, kay›n,
mefle ve kestane a¤açlar› ço¤unluktad›r. Kanunî Sultan Süley-
